Kazimierz Leski „Bradl”

Tablica pamiątkowa na kamienicy,
w której urodził się i mieszkał
Kazimierz Leski, ul. Nowy Świat 2.

21 czerwca 2012 r. minęło sto lat od urodzin autora Życia niewłaściwie urozmaiconego ― jednej z najważniejszych książek dokumentalno-wspomnieniowych dotyczących Polskiego Państwa Podziemnego, książki fascynującej, ujawniającej kulisy działania wywiadu i kontrwywiadu AK, nagrodzonej przez Pen-Club i przez Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie.  Jej autor to utalentowany   inżynier konstruktor zasłużony m.in.  przy budowie ORP ,,Orzeł”, pilot polskiego samolotu wojskowego zestrzelony we wrześniu 1939 roku przez Rosjan, potem wybitna postać wywiadu i kontrwywiadu AK, który jako generał niemieckich  wojsk technicznych von Hallman zdobył plany fortyfikacji jednego z odcinków Wału Atlantyckiego (co ułatwiło aliantom lądowanie w Normandii), w Powstaniu Warszawskim jeden z dowódców, po wojnie przez 10 lat więziony, potem zrehabilitowany i aktywny w pracy naukowej (150 prac! ) oraz społecznej (twórca, potem honorowy prezes Stowarzyszenia Polskich Wynalazcow i Racjonalizatorów, prezes Związku Powstańców Polskich).

Kazimierz Leski to Honorowy Obywatel m.st. Warszawy i ,,Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” ― jeden z najwybitniejszych Polaków tamtego pokolenia.  A jego książka dokumentalno-wspomnieniowa. Życie niewłaściwie urozmaicone. Wspomnienia oficera wywiadu i kontrwywiadu AK ― ukazała się po raz pierwszy w 1990 roku i wówczas stała się  bestsellerem. Ostatnie jej wydanie ukazało się w 2009 roku   nakładem gdańskiej Oficyny Wydawniczej Finna ― i  rozszerzone zostało do dwóch tomów, zawiera  wiele nowych dokumentów z archiwum  zmarłego w 2000 roku autora ― oraz  DVD z niepublikowanym wywiadem z Kazimierzem Leskim.

Z okazji setnej rocznicy urodzin Kazimierza Leskiego (Bradla) odbyła się 21 czerwca 2012 uroczystość jubileuszowa  w Muzeum Niepodległości. Ciężar przygotowania tej uroczystości  wziął na siebie Tadeusz Otulak, dyrektor Śródmiejskiego Ośrodka Opiekuńczego im. prof. Andrzeja Tymowskiego i on poprowadził tę uroczystość. W szczelnie wypełnionej sali  znakomitą laudację wygłosił prof. dr hab. Marek M. Drozdowski, na ekranie prezentowano fotografie z Jubilatem, czytane były także fragmenty jego wspomnień. W uroczystości wzięła i udział i zabrała głos dr Maria Leska, żona Kazimierza Leskiego,  jedna z  zasłużonych działaczek Towarzystwa Przyjaciół Warszawy (TPW),  b. przewodnicząca  Komisji Historycznej TPW, organizatorka sympozjów i wystaw  na tematy varsavianistyczne. Na jej ręce wiceprezes TPW Marzena Grochowska przekazała Odznakę Honorową Pamięci Krystyny Krahelskiej i Pamięci Powstania Warszawskiego 1944 pośmiertnie przyznaną Kazimierzowi Leskiemu przez Kapitułę (TPW i Urząd d.s. Kombatantów i Osób Represjonowanych).  Jednocześnie przypomniała, że Oddział Powiśle TPW dwukrotnie przygotował w Sali Koncertowej Zamku Ostrogskich poświecone Kazimierzowi Leskiemu  wieczory  z bogatym programem artystycznym. Po raz pierwszy było to w 1992 roku– z okazji  jubileuszu jego osiemdziesięciolecia, a Jubilat ― gorąco przyjęty przez publiczność – uczestniczył w tym wieczorze.  Uroczystość tę  przygotowała ówczesna prezes Oddziału Powiśle  ―  Zofia Wóycicka. Po raz  drugi  poświęcony mu został jeden  z  Wieczorów Powiślańskich na  Zamku Ostrogskich  w 2004 roku, a scenariusz koncertu  przygotowała Barbara Petrozolin―Skowrońska  (wówczas wiceprezes Oddziału Powiśle).  Komisja Historyczna  TPW pamiętała też o w dziesiątej rocznicy śmierci Kazimierza Leskiego i w maju 2010 roku poświęciła mu jedno ze swoich comiesięcznych spotkań.

W uroczystości setnej rocznicy urodzin Kazimierza Leskiego w Muzeum Niepodległości uczestniczył m.in.  minister Jan Stanisław Ciechanowski z (Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych), a także  wielu członków naszego Towarzystwa z prezesem Lechem Królikowskim na czele; zwracała uwagę młodzież ( w galowych mundurkach)  z Liceum im. Władysława IV, którego Kazimierz Leski był absolwentem, Byli też starsi absolwenci tego Liceum, w tym Tadeusz Burchacki z Komisji Historycznej TPW,  inicjator  tablic poświęconych Kazimierzowi Leskiemu (w Liceum im. Władysława IV, oraz na Nowym Świecie 2, w domu, gdzie się urodził). 

Barbara Petrozolin-Skowrońska
Komisja Historyczna przy Zarządzie Głównym
Towarzystwa Przyjaciół Warszawy

Wróć