61 lat Towarzystwa Przyjaciół Warszawy

Dzisiaj, 18 marca 2024 r. Towarzystwo Przyjaciół Warszawy obchodzi 61. rocznicę założenia! Na ten dzień przypada również 428. rocznica decyzji o przeniesieniu dworu królewskiego z Krakowa do Warszawy!

W jakich okolicznościach powstało TPW?

„Na pewno nie brak Warszawie przyjaciół i na pewno niezliczeni są jej miłośnicy”. Tymi słowami artykuł w „Stolicy” z kwietnia 1963 roku rozpoczął prof. Stanisław Lorentz. Warszawie nie brakowało przyjaciół — tak było w niecałe dwie dekady po II wojnie światowej, kiedy stolica wciąż podnosiła się z ruin, tak jest teraz i, nie śmiemy wątpić, tak będzie w przyszłości. 

61 lat temu grono wybitnych działaczy społecznych na rzecz Warszawy w nawiązaniu do aktywności stowarzyszeń jak Towarzystwo Miłośników Starej Warszawy, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze i Społeczny Fundusz Odbudowy Stolicy założyło Towarzystwo Przyjaciół Warszawy — stowarzyszenie, którego działalność miała zostać w pełni poświęcona całemu miastu — Warszawie historycznej, współczesnej, ale i Warszawie przyszłości.

Na dzień założenia Towarzystwa Przyjaciół Warszawy wybrano datę 18 marca. Za dobry omen przyjęto fakt, że to ogólnie przyjęta data decyzji króla Zygmunta III z 18 marca 1596 roku o przeniesieniu rezydencji królewskiej z Krakowa do Warszawy. Trudno o ważniejszy i bardziej symboliczny dla syreniego grodu dzień. 

18 marca 1963 roku w gmachu Muzeum Narodowego w Sali Canaletta powołano do życia nasze stowarzyszenie. Nie sposób wymienić i uhonorować wszystkich założycieli – byli to utytułowani historycy, wykładowcy, architekci, urbaniści, inżynierowie, politycy, wiceprezydent Warszawy Julian Kulski, a także współtwórca grupy „Skamander” Antoni Słonimski. Profesor Stanisław Lorentz został pierwszym prezesem Towarzystwa Przyjaciół Warszawy. Od blisko trzech dekad zajmował już wówczas stanowisko dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie. Tuż przed, a także w czasie niemieckiej okupacji podczas drugiej wojny światowej dokumentując grabież ratował bezcenne zabytki z dewastowanego Zamku Królewskiego. Potem, już jako prezes naszego stowarzyszenia, stał się inicjatorem odbudowy królewskiej rezydencji. To z okien siedziby Towarzystwa Przyjaciół Warszawy przy pl. Zamkowym 10 mógł doglądać postępów prac przy rosnących murach Zamku.

Celem Towarzystwa Przyjaciół Warszawy było i jest upowszechnianie wiedzy o Warszawie dawnej i współczesnej, a także dyskusja nad jej przyszłością. Dlatego nasi członkowie poza szeroko pojętą działalnością edukacyjną są również zapraszani do współpracy z licznymi jednostkami i gronami szanowanych ekspertów, chociażby zasiadając w Społecznej Radzie Ochrony Dziedzictwa Kulturowego przy Prezydencie m.st. Warszawy. Od lat Towarzystwo Przyjaciół Warszawy kładzie szczególny nacisk na współpracę z dziećmi i młodzieżą, a także gronem pedagogicznym, zaszczepiając w nich ciekawość i fascynację historią i współczesnością stolicy Polski. Varsavianistyczna Szkoła to sztandarowy projekt stowarzyszenia.

W nasze szeregi można wstąpić! W ramach Towarzystwa Przyjaciół Warszawy działa kilkanaście Oddziałów terytorialnych i tematycznych, odpowiadających zasięgom wybranych dzielnic i osiedli lub zrzeszających środowiska akademickie lub przewodnickie. Zapraszamy!